Σήμερα μια μέρα ιδιαίτερη, μια μέρα μνήμης και τιμής σε όσους αγωνίστηκαν και ύψωσαν το ανάστημά τους πριν 47 χρόνια. Και 47 χρόνια μετά, πράγματα που κάποιοι θεωρούμε αυτονόητα, δεν είναι.
Δεν μπορώ να πω πως ήμουν ποτέ ιδιαίτερα πολιτικοποιημένη. Όμως, μεγαλώνοντας διαπιστώνω ότι η “ατομική ευθύνη” μου είναι να μη δέχομαι χωρίς να κρίνω όλα όσα βλέπω στην τηλεόραση, όλα όσα ακούω. Δεν μπορείς να δέχεσαι ως δεδομένα λόγια και πράξεις άλλων χωρίς να το ψάξεις και μόνος σου, χωρίς να ενημερωθείς πλήρως. Η επικοινωνιακή στρατηγική είναι ολόκληρη επιστήμη πλέον και μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνη αν δεν καταφέρεις να “φιλτράρεις όλα τα εισερχόμενα”!
Οι συνθήκες εορτασμού της ιστορικής εξέγερσης του Πολυτεχνείου είναι αυτή τη χρονιά πρωτόγνωρες με τη βολική δικαιολογία της πανδημίας. Η πύλη του Πολυτεχνείου είναι κλειστή και οι συναθροίσεις άνω των τριών ατόμων σε όλη τη χώρα για τέσσερις μέρες απαγορεύτηκαν (!) με απόφαση της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Σκέφτηκα στην αρχή αφελώς πως “όπως δεν έγινε η παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου, δε θα γίνει ο εορτασμός του Πολυτεχνείου” και ίσως ακούγεται λογικό σαν συμπέρασμα.
Όμως, δεν είναι τόσο απλό.
Ακόμη και στις δύσκολες αυτές στιγμές, καμία κυβέρνηση δεν έχει το δικαίωμα, δεν επιτρέπεται να περιορίσει τα ανθρώπινα δικαιώματα, το δικαίωμα ελευθερίας και έκφρασης.
Η Διεθνής Αμνηστία κάλεσε τις ελληνικές αρχές να ανακαλέσουν την απόφαση για γενική απαγόρευση των δημοσίων συναθροίσεων, καθότι αποτελεί «δυσανάλογο περιορισμό στα δικαιώματα της ελευθερίας και της έκφρασης» των πολιτών της Ελλάδας. Σύμφωνα με τον Νιλς Μουίζνιεκς, περιφερειακό διευθυντή της Διεθνούς Αμνηστίας στην Ευρώπη, «ορισμένοι περιορισμοί στο δικαίωμα της ειρηνικής συνάθροισης μπορεί να είναι επιτρεπτοί για τον έλεγχο της πανδημίας» , κάτι τέτοιο σημαίνει συγχρόνως πως «οι περιορισμοί αυτοί οφείλουν να πληρούν τις αρχές της αυστηρής αναγκαιότητας και αναλογικότητας», κάτι το οποίο, δεν εντοπίζεται στην ελληνική περίπτωση.
Δεν είναι θέμα Αριστεράς ή Δεξιάς. Δεν είναι καν θέμα πολιτικών πεποιθήσεων. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν μια μαζική και δυναμική εκδήλωση της λαϊκής αντίθεσης στο καθεστώς της Χούντας των Συνταγματαρχών και δεν είχε πολιτική χροιά.
Σήμερα, η πολιτική ελευθερία μας, ο αυτοκαθορισμός μας συχνά μοιάζουν δεδομένα. Όμως δεν είναι. Είμαστε όλοι θεατές -ακόμα κι αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε ή ακόμα κι αν δεν το καταλαβαίνουμε πλήρως- μιας οργανωμένης επικοινωνιακής προσπάθειας να φανεί η σημερινή κυβέρνηση ο σωτήρας της χώρας.
Το Πολυτεχνείο, όμως, συμβολίζει την ενότητα. Την ενότητα απέναντι σε ό,τι μας γυρίζει πίσω στο κακό παρελθόν των διαχωρισμών και της μισαλλοδοξίας. Ενότητα απέναντι σε χουντικά νομοθετήματα, στην αστυνομική βία, στην εξαθλίωση της δημόσιας υγείας και της εκπαίδευσης, στην καταπάτηση κάθε συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος των πολιτών. Όσο όμορφα και να μας τα παρουσιάζουν τα ΜΜΕ, εμείς πρέπει να μάθουμε να τα ξεχωρίζουμε και να παλεύουμε για ένα φωτεινό μέλλον για τα παιδιά μας.
«Εδώ Πολυτεχνείο, εδώ Πολυτεχνείο… Σας μιλάει ο Ραδιοφωνικός Σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων…». Το Πολυτεχνείο θα είναι εδώ να μας φωνάζει πως σε κάθε εποχή έχει αξία και νόημα ο αγώνας. Κι αν δεν έχεις καταλάβει ακόμα πόσο σημαντική είναι η σημερινή μέρα, αναλογίσου το νόημα αυτών των φράσεων, τη σημασία του να αποφασίζεις εσύ για τον εαυτό σου, τη σημασία του να είσαι ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ.
Βάσω Ζ. Νικολογιάννη
