Στους 28 ανέρχονται οι οικισμοί της Δυτικής Ελλάδας (από τους 399 πανελλαδικά) που έχουν ενταχθεί στην κατηγορία Γ’ προτεραιότητας για την εφαρμογή της οδηγίας σχετικά με επεξεργασία των αστικών λυμάτων τους. Η Ελλάδα απειλείται με επιβολή προστίμων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την μη κάλυψη υποχρεώσεων ως προς τις οποίες έπρεπε να έχει συμμορφωθεί από το τέλος του 2005. Ως σήμερα μόνο το 1/3 των οικισμών Γ’ προτεραιότητας έχουν καλύψει τις υποχρεώσεις τους. Η Εφημερίδα «ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ» αναζήτησε και βρήκε τα στοιχεία που αφορούν την υφιστάμενη κατάσταση στους 28 οικισμούς Γ’ προτεραιότητας της Δυτικής Ελλάδας, αλλά και την καταγραφή για τις άλλες δύο κατηγορίες. Τα στοιχεία περιέχονται στο Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο Λυμάτων το οποίο προβλέπεται να αναμορφωθεί, λαμβάνοντας υπ’ όψη τα νέα δεδομένα (κατ’ εκτίμηση στις αρχές του 2023). Στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας για την εφαρμογή της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ «για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων» έχουν χαρακτηριστεί: δύο οικισμοί ως Α’ προτεραιότητας, πέντε οικισμοί ως Β’ προτεραιότητας και 28 οικισμοί ως Γ’ προτεραιότητας. Ο συνολικός ισοδύναμος πληθυσμός των 35 αυτών οικισμών είναι 473.245 κάτοικοι και αντιστοιχεί σε 4,0% του συνόλου του ισοδύναμου πληθυσμού των οικισμών προτεραιότητας της χώρας. Ξεκινώντας από τους οικισμούς της Γ’ προτεραιότητας:
1) Επτά παρουσιάζονται σε πλήρη συμμόρφωση με την οδηγία (Κάτω Αχαϊα, Αρχαία Ολυμπία, Αμφιλοχία, Αιτωλικό, Βόνιτσα, Ζαχάρω, Πάλαιρος).
2) Είκοσι ένας οικισμοί δεν είναι σε συμμόρφωση με την οδηγία. Ειδικότερα, 14 οικισμοί (Ακράτα, Διακοπτό, Λόγγος, Ροδοδάφνη, Σελιανίτικα, Καλάβρυτα, Βραχναίικα, Καινούργιο, Παναιτώλιο, Λεπενού, Μενίδι, Νεοχώρι, Κατοχή και Βάρδα) έχουν ενταγμένα έργα για τα οποία έχει εξασφαλιστεί η απαραίτητη χρηματοδότηση από τα επιχειρησιακά προγράμματα ΕΣΠΑ 2014 – 2020. Ενας οικισμός (Κρέστενα) λειτουργεί ικανοποιητικά, έχει ωστόσο υποβάλλει μη ικανοποιητικά στοιχεία για το 2019. Τρεις οικισμοί (Ρίο, Άγιος Βασίλειος, Λεχαινά) οδηγούνται σε εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων που είναι συμμορφωμένη αλλά η σύνδεση στο δίκτυο αποχέτευσης είναι μικρότερη του 98%. Δύο οικισμοί (Γαστούνη – Βαρθολομιό, Αστακός) έχουν έργα που έχουν υλοποιηθεί παλιότερα και εμφανίζουν προβληματικές εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων ή/και προβληματικά δίκτυα. Ένας οικισμός (Νέα Μανωλάδα) δεν έχει μελέτη για το δίκτυο αποχέτευσης (θα οδηγηθεί στην εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων Βάρδας).
Από τους δύο οικισμούς Α΄ προτεραιότητας, οι δύο οικισμοί (Αγρίνιο και Μεσολόγγι) παρουσιάζονται σε συμμόρφωση με την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ ενώ και οι πέντε της Β’ προτεραιότητας (Πάτρα, Αίγιο, Πύργος, Αμαλιάδα, Ναύπακτος) παρουσιάζονται σε πλήρη συμμόρφωση με την οδηγία. Η καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης των οικισμών προτεραιότητας βασίζεται στα επικαιροποιημένα στοιχεία που συγκέντρωσε η Τεχνική Γραμματεία Λυμάτων από τους αρμόδιους φορείς, καθώς και την περιφερειακή συνάντηση στην Πάτρα στις 16/6/2020.
Το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο, με βάση την αξιολόγηση της υπάρχουσας κατάστασης και τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών και με σκοπό τη συμμόρφωση της Χώρας στην Οδηγία 91/271/ΕΟΚ «για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων» για τους οικισμούς προτεραιότητας, προγραμματίζει τις δράσεις μελέτης, χρηματοδότησης και κατασκευής των υποδομών λυμάτων και τις δράσεις διασφάλισης της συντήρησης και λειτουργίας τους. Στο πλαίσιο αυτό, εκπονήθηκαν 13 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Σχέδια Διαχείρισης Αστικών Λυμάτων και προγραμματίστηκε η χρηματοδότηση (από το ΕΣΠΑ ή από το πρόγραμμα «ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ Ι») για όλα τα έργα που έχουν ωριμότητα κατασκευής μέχρι το 2023. Ο κατάλογος των οικισμών Γ’ προτεραιότητας οριστικοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2019 με βάση τα δεδομένα της απογραφής πληθυσμού 2011. Μετά την οριστικοποίηση του καταλόγου των οικισμών Γ΄ προτεραιότητας η Επιτροπή Καθοδήγησης προέβη στην έγκριση των 13 περιφερειακών σχεδίων τον Μάρτιο 2019 και στην οριστικοποίηση του συνολικού πίνακα των αναγκών χρηματοδότησης. Η Επιτροπή Καθοδήγησης συνεδριάζει ανά τετράμηνο και για την παρακολούθηση της υλοποίησης λειτουργεί η Τεχνική Γραμματεία Λυμάτων, ως επιχειρησιακός μηχανισμός με κύριο πυλώνα τη μονάδα οργάνωσης της διαχείρισης αναπτυξιακών προγραμμάτων. Η Τεχνική Γραμματεία παρακολουθεί την εξέλιξη των έργων, παρεμβαίνει για να τα ξεμπλοκάρει και καταθέτει προτάσεις για τη διασφάλιση της ορθής λειτουργίας τους όταν αυτά ολοκληρωθούν. Στόχος είναι να αποφευχθούν αστοχίες και να μην κινδυνεύσει η χώρα με πρόστιμα για μη τήρηση των ευρωπαϊκών κανονισμών, αλλά πρωτίστως να προστατευθεί το περιβάλλον και η υγεία των κατοίκων.
