“Έτσι αγαπάμε εμείς την Ελλάδα, με την καρδιά μας και με το αίμα μας”

«Αγωνιζόμαστε για να προφτάσουμε την αυγή και το αύριο, για να δημιουργήσουμε νέους χρόνους κι εποχές, στο μπόι των ονείρων μας, στο μπόι των ανθρώπων – Έτσι αγαπάμε εμείς την Ελλάδα, με την καρδιά μας και με το αίμα μας».

Ο Νίκος Μπελογιάννης ήταν Έλληνας αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης κατά των Γερμανών, ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ και στέλεχος του ΔΣΕ. Εκτελέστηκε στις 30 Μαρτίου το 1952, 69 χρόνια πριν, με την κατηγορία της κατασκοπείας. Η δίκη του, που έμεινε στην ιστορία ως «υπόθεση Μπελογιάννη» και η εκτέλεσή του, έλαβαν μεγάλη δημοσιότητα και προκάλεσαν διεθνείς αντιδράσεις, αποτελώντας παράδειγμα για τη σκληρότητα των μετεμφυλιακών αντικομμουνιστικών διώξεων. Έμεινε γνωστός στην Ιστορία ως «Ο Άνθρωπος με το γαρύφαλλο».
Προς τιμή του ονομάστηκαν δρόμοι και οικισμοί σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης, όπως το χωριό Μπελογιάννης στην Ουγγαρία.

“Ο πατριωτισμός κάθε κόμματος μετριέται μόνο τότε που η λευτεριά και η εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας διατρέχει κίνδυνο.”

Αυτό είχε δηλώσει κατά τη διάρκεια της δίκης του. Και τον Νοέμβρη του ’51, στην πρώτη του απολογία στο στρατοδικείο, ξεκαθάρισε:
«Εάν έκανα δήλωση αποκήρυξης θα αθωωνόμουνα κατά πάσα πιθανότητα μετά μεγάλων τιμών… Αλλά η ζωή μου συνδέεται με την ιστορία του ΚΚΕ και τη δράση του… Δεκάδες φορές μπήκε μπροστά μου το δίλημμα: Να ζω προδίδοντας τις πεποιθήσεις μου, την ιδεολογία μου, είτε να πεθάνω, παραμένοντας πιστός σ’ αυτές. Πάντοτε προτίμησα το δεύτερο δρόμο και σήμερα τον ξαναδιαλέγω».
Κατά την απολογία του, το Φλεβάρη του ’52, λίγες μέρες πριν από την εκτέλεσή του είχε δηλώσει: «Αγαπάμε την Ελλάδα και το λαό της περισσότερο από τους κατηγόρους μας. Το δείξαμε όταν εκινδύνευε η ελευθερία, η ανεξαρτησία και η ακεραιότητά της και, ακριβώς, αγωνιζόμαστε για να ξημερώσουν στη χώρα μας καλύτερες μέρες χωρίς πείνα και πόλεμο. Για το σκοπό αυτό αγωνιζόμαστε και όταν χρειαστεί θυσιάζουμε και τη ζωή μας. Πιστεύω ότι δικάζοντάς μας σήμερα, δικάζετε τον αγώνα για την ειρήνη, δικάζετε την Ελλάδα». 

Τη σωτηρία του ζητούσαν από την πρώτη στιγμή της δίκης πλήθος ανθρώπων. Ανάμεσά τους ο Σαρλ ντε Γκολ και σχεδόν όλες οι προσωπικότητες της γαλλικής πολιτικής ζωής, καθώς και 159 βουλευτές των δύο μεγάλων κομμάτων της Μεγάλης Βρετανίας. Ο Πολ Ελιάρ, ο Ζαν Κοκτό, ο Ζαν-Πολ Σαρτρ, ο Ναζίμ Χικμέτ, ο Πάμπλο Πικάσο, ο Τσάρλι Τσάπλιν είναι μερικά μόνο από τα ονόματα διανοούμενων και καλλιτεχνών που προσπάθησαν να σώσουν τον Μπελογιάννη.
Παρέμβαση υπέρ του Μπελογιάννη έκανε και ο τότε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, Σπυρίδων, λέγοντας: «Έχω συγκλονιστεί από το ηθικό μεγαλείο του Μπελογιάννη. Το θεωρώ ανώτερο και από των πρώτων χριστιανών, γιατί ο Μπελογιάννης δεν πιστεύει ότι υπάρχει μέλλουσα ζωή».

Σε πολλές πόλεις της Ευρώπης έγιναν εκδηλώσεις συμπαράστασης. Ο Νίκος Μπελογιάννης έμεινε γνωστός ως «ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο», από ένα κόκκινο γαρύφαλλο που κρατούσε καθημερινά κατά τη διάρκεια της δίκης. Ο Πάμπλο Πικάσο εμπνεύστηκε ένα σκίτσο από την εικόνα του Μπελογιάννη με το γαρύφαλλο, που έγινε διάσημο.

Την ίδια μέρα που εκτέλεσαν τον Μπελογιάννη, ημέρα Κυριακή, ημέρα όπου δε γίνονταν εκτελέσεις ούτε ακόμα και από τους Γερμανούς Ναζί κατακτητές, ο Γιάννης Ρίτσος, εξόριστος στον Αϊ – Στράτη, στο ποίημά του «Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΓΑΡΥΦΑΛΛΟ», γράφει:
«Ο Μπελογιάννης μας έμαθε άλλη μια φορά πώς να ζούμε και πώς να πεθαίνουμε./ 
Μ’ ένα γαρύφαλλο ξεκλείδωσε όλη την αθανασία./ 
Μ’ ένα χαμόγελο έλαμψε τον κόσμο για να μη νυχτώσει (…)».

«Έπεσες Νίκο, με τ’ αφτί σου κολλημένο στην καρδιά του κόσμου/
ν’ ακούς τα βήματα της λευτεριάς να βαδίζουν στο μέλλον/ 
ν’ ακούς το μέλλον να ξεδιπλώνει εκατομμύρια κόκκινες σημαίες/ 
πάνω απ’ το γέλιο των παιδιών και των κήπων./».

Ο Μπελογιάννης αγάπησε τη γνώση και έκανε μια εκπληκτική μελέτη για την ελληνική λογοτεχνία και όχι μόνο. 
«Σκέφτομαι πως αυτά τα τρία συστατικά πρέπει να έχει η ζωή.

Το Μεγάλο, το Ωραίο, και το Συγκλονιστικό.

Το μεγάλο είναι να βρίσκεσαι μέσα στην πάλη για μια καλύτερη ζωή.
Όποιος δεν το κάνει αυτό, σέρνεται πίσω απ’ τη ζωή.
Το ωραίο είναι κάθε τι που στολίζει τη ζωή.
Η μουσική, τα λουλούδια, η ποίηση.
Το συγκλονιστικό είναι η αγάπη…».

Ο Μπελογιάννης προσπάθησε μέσα από φυλακές κι εξορίες να φτιάξει μια δικαιότερη Ελλάδα κι έναν δικαιότερο κόσμο.  

Την ιστορία του μας την είπε ο πατέρας μας όταν πηγαίναμε γυμνάσιο. Είχε στην τηλεόραση την ταινία “Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο” βασισμένη στη ζωή του και μας είπε πως αυτή την ταινία πρέπει να τη δούμε.

Και την είδαμε. Κι όχι μόνο την είδαμε, αλλά μας άγγιξε πραγματικά αυτή η αγνή του αγάπη για τον άνθρωπο και την πατρίδα.

Και θα μου πείτε τι κάθομαι και γράφω σε αυτή την τοπική εφημερίδα όλα αυτά κάθε Παρασκευή, που σπάνια έχουν σχέση με τα δρώμενα του μικρού μας τόπου. 
Έχω βρει αυτή τη γωνίτσα που μπορώ να γράφω ελεύθερα για όλα αυτά που σκέφτομαι, όλα αυτά που νιώθω. Δε θέλω να κάνω πολιτική. Το κάνω, βέβαια, κάποιες φορές, άθελά μου, όπως ξεδιπλώνονται τα λόγια μου στο κείμενο. Επειδή εκείνη τη στιγμή έτσι νιώθω. 

Δε θέλω να διχάσω, ούτε να νουθετήσω, ούτε να αλλάξω γνώμη σε κανέναν.
Θέλω να μπορούμε όλοι μας να μιλάμε για αυτά που σκεφτόμαστε, για αυτά που νιώθουμε.

Και να μπορούμε να τα συζητάμε όλοι μαζί.

Κι ας τσακωνόμαστε.

Κι ας φωνάζουμε.

Να είναι, όμως, μόνο για τη στιγμή εκείνη.

Μετά να τα βρίσκουμε και να γελάμε.

Έτσι αλλάζει ο κόσμος.

Χτίζουμε ο ένας μετά τον άλλον, ο ένας μαζί με τον άλλον.

Για να πάμε πιο ψηλά, πιο μακριά.

Για να φτάσουμε στα όνειρά μας.

Βάσω Ζ. Νικολογιάννη