Σήμερα, είπα να γράψω για την επικαιρότητα στη χώρα και όχι για την επικαιρότητα του μικρού “γαλατικού” μας χωριού, όπου όλα είναι ανθηρά και χαρούμενα (ειρωνικό σχόλιο – θα επανέλθω την άλλη Παρασκευή με άρθρο για τη συμπεριφορά των Αιτωλικιωτών προς τους συμπολίτες τους).
Θα γράψω, λοιπόν, σήμερα, μετά τις χθεσινές κινητοποιήσεις, για το εργασιακό, ένα νομοσχέδιο που πλασάρεται ως “φιλεργατικό” από τα ΜΜΕ που “όλοι αγαπήσαμε” (κι άλλη ειρωνεία), ενώ καταργεί τις πιο ιστορικές κατακτήσεις των εργαζομένων, το 8ωρο, την υπερωριακή αμοιβή και την Κυριακάτικη αργία.
Δε θα λαϊκίσω επαναλαμβάνοντας τα συνθήματα των διαδηλώσεων, ούτε σκοπό έχω να κάνω πολιτική. Θα την κάνω αναγκαστικά, όμως!
Σκοπός μου με αυτό το άρθρο είναι να καταθέσω τις απλές μου σκέψεις για τον τρόπο που σκεφτόμαστε, τουλάχιστον όσοι από εμάς παρακολουθούμε την επικαιρότητα και το ψάχνουμε λίγο παραπάνω… -και το λέω αν και βρίσκομαι στην πλευρά του εργοδότη.
Οι εργαζόμενοι αναρωτιέμαι το έχουν καταλάβει αυτό που ψηφίζεται;
Μιλάμε για αυτό το -αντικειμενικά- αντιεργατικό νομοσχέδιο με την τριτοκοσμική φιλοσοφία, που έρχεται όχι απλά να γκρεμίσει ό,τι γλίτωσε από τα μνημόνια που πέρασαν, αλλά να γυρίσει τη χώρα σε περασμένες δεκαετίες.
Το νομοσχέδιο προωθεί περισσότερες ώρες δουλειάς, μικρότερο μισθό, νομοθετεί να πληρώνονται οι εργαζόμενοι με ρεπό, ενισχύοντας την εργοδοτική ασυδοσία.
Το σύνολο των εργαζομένων απορρίπτει το νομοσχέδιο που πλήττει ακόμη και τα τελευταία κατοχυρωμένα εργασιακά δικαιώματα. Και δεν μπαίνω καν στη λογική να γίνω ακόμη πιο αναλυτική.
Σε όλον τον κόσμο, η αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημικής κρίσης έγινε με ισχυρή κρατική παρέμβαση και όχι με υποτίμηση της εργασίας.
Με βάση μια μικρή έρευνα στο διαδίκτυο, διαβάζω ότι η Ελλάδα είναι σήμερα στα χαμηλότερα επίπεδα (5η χαμηλότερη) της αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού στην Ευρώπη.
Με το προτεινόμενο εργασιακό νομοσχέδιο, αυξάνονται οι ήδη μεγάλες ανισότητες εντός της χώρας, αλλά και οι ανισότητες ως προς άλλα κράτη – μέλη της Ε.Ε., ιδίως εκείνα που ανήκουν στην Ευρωζώνη.
Η Ελλάδα κατατάσσεται 3η στην Ε.Ε. και 2η μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης με το υψηλότερο σε χρονική διάρκεια ποσοστό ημερήσιας και εβδομαδιαίας απασχόληση.Τα παραπάνω είναι μόνο κάποια από τα βασικά που βλέπει ο οποιοσδήποτε με μια μικρή μόνο έρευνα.
Αυτό, όμως, που μου προκαλεί εντύπωση είναι η σημασία στον ελεύθερο χρόνο των ανθρώπων.
Όλα όσα ήταν κατά το 19ο αιώνα, προνόμιο των ανώτερων κοινωνικών τάξεων, αρχίζουν και ξαναγίνονται δικά τους προνόμια, αριστοκρατικά προνόμια.
Η βιομηχανική επανάσταση έφερε δραματική μείωση στις αργίες των εργαζομένων, επιβάλλοντας εξαντλητικά ωράρια εργασίας.
Για τα εργατικά στρώματα η πρόσβαση στον αθλητισμό ήταν τόσο πρόβλημα έλλειψης ελεύθερου χρόνου, όσο και αναγκών επιβίωσης.
Ο αγώνας «8, 8, 8» -8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ελεύθερος χρόνος, 8 ώρες ανάπαυση– αναγνώριζε, από πολύ νωρίς στον 20ό αιώνα, τη σημασία τής κατάκτησης ελεύθερου χρόνου στη ζωή των ανθρώπων. Αυτές τις ώρες μπορούσαν να περπατήσουν, να κάνουν γυμναστική, να περάσουν χρόνο με την οικογένειά τους.
Κι όταν ένας εργαζόμενος έχει χρόνο να ξεκουραστεί και να απολαύσει τον ελεύθερο χρόνο του, γίνεται πιο παραγωγικός στη δουλειά του.
«Καθένας έχει δικαίωμα στην ανάπαυση και σε ελεύθερο χρόνο, συμπεριλαμβανομένου λογικού περιορισμού του χρόνου εργασίας και σε περιοδικές άδειες με πλήρεις αποδοχές.»
(Άρθρο 24 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων)
Διάβασα σε άρθρο του Αλέκου Καποδίστρια (δρ Αθλητικής Κοινωνιολογίας, τέως διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Αθλητικών Ερευνών) ότι αυτή η “πρόθεση για ελαχιστοποίηση του ελεύθερου χρόνου των εργαζόμενων, με την καθιέρωση ελαστικού εργασιακού ωραρίου και ουσιαστικά την κατάργηση της οκτάωρης και πενθήμερης εργασίας, περιορίζει τις ώρες του κοινωνικού αγαθού του αθλητισμού σε μια εποχή που οι δραστηριότητες αποκτούν ολοένα και περισσότερο καθιστικό χαρακτήρα.”
Ήδη, τα τελευταία χρόνια, το αίτημα των εργοδοτών για περισσότερη εργασία έχει εντατικοποιηθεί από αλλαγές στην τεχνολογία, που μας δεσμεύουν να εργαστούμε περισσότερο. Τα smartphones προσφέρουν άμεση πρόσβαση σε email και συνεχή σύνδεση στην εργασία. Το να είσαι σε ετοιμότητα όταν δεν δουλεύεις είναι μέρος της σύγχρονης εργασιακής κουλτούρας.
Όπως τονίζει ο δρ Καποδίστριας “κινδυνεύουμε να επιστρέψουμε στο μοντέλο της «άσκησης για λίγους», τους προνομιούχους της σύγχρονης αργόσχολης τάξης (leisure class) δηλαδή, σε δεδομένα της προβιομηχανικής εποχής, προσαρμοσμένα στο σύγχρονο παραγωγικό μοντέλο.”
Έρχεται νέα πανδημία. Εργασιακή.
Βάσω Ζ. Νικολογιάννη
