Σήμερα θα ήθελα να γράψω κάτι τελείως διαφορετικό, κάτι πέρα από τα νέα της μικρής μας πόλης.
Θέλω να γράψω για το Νίκο Καββαδία που τον αγαπώ ιδιαίτερα. Νομίζω ο Καββαδίας είναι και ο λόγος που αγάπησα και το Θάνο Μικρούτσικο.
Και “γιατί να μας ενδιαφέρει” μπορεί να πει κάποιος, “εδώ ο κόσμος καίγεται” θα πει κάποιος άλλος…
Εγώ θα πω να μην υποτιμούμε τη δύναμη της ψυχής, τη δύναμη του μυαλού μας και να μην σταματάμε να ονειρευόμαστε…
Ο Νίκος Καββαδίας ήταν ένας άνθρωπος συνυφασμένος στο μυαλό μας με τα δύσκολα ταξίδια, το χρόνο μακριά από τους δικούς του ανθρώπους, μια ζωή με κακουχίες και έρωτες ανικανοποίητους.
Γεννήθηκε πριν 112 χρόνια, τον Ιανουάριο του 1910 στη Ρωσία, από Κεφαλλονίτες γονείς, κι όμως, η αλήθεια του ακόμα μας αγγίζει, τόσα χρόνια μετά…
Με το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η οικογένεια του θα εγκατασταθεί στο Αργοστόλι κι έπειτα στον Πειραιά, το 1921. Μετά το σχολείο, το 1928 δίνει εξετάσεις στην Ιατρική Σχολή, αλλά την ίδια χρονιά αρρωσταίνει βαριά ο πατέρας του και αναγκάζεται να δουλέψει. Για μερικούς μήνες εργάζεται σε ναυτικό γραφείο, κρατώντας τα λογιστικά βιβλία, και τον επόμενο χρόνο, αμέσως μετά το θάνατο του πατέρα του, μπαρκάρει ναύτης σε φορτηγό το 1929. Εργάστηκε για πολλές δεκαετίες ως ασυρματιστής σε πλοία του εμπορικού ναυτικού.
Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του στη θάλασσα, μπορεί να έγραψε μικρό αριθμό ποιημάτων, τα οποία όμως άφησαν το δικό τους ξεχωριστό αποτύπωμα στην ελληνική ποίηση. Έχει καθιερωθεί και βραβείο Νίκου Καββαδία για τους ποιητές ναυτικούς.
Οι στίχοι του Καββαδία τραγουδούν τις δυσκολίες, τις ιδιαιτερότητες αλλά και τη μοναδικότητα του ναυτικού επαγγέλματος μέσα από μια ματιά καλλιτεχνική.
“Ο Νίκος Καββαδίας δεν είναι αυτό που λέμε θαλασσινός ποιητής. Το πλοίο στην ποίησή του επρόκειτο για πλοίο – κιβωτό που κουβαλούσε ψυχές που ζητούσαν το ταξίδι για το ταξίδι” επιμένει ο Θάνος Μικρούτσικος. “Η θάλασσα είναι η αφορμή για το ταξίδι στη ζωή, την ποίηση, τη φυγή” συμπληρώνει ο Θέμης Μουμουλίδης, σκηνοθέτης, συγγραφέας και σκηνογράφος, και οι δύο καλλιτέχνες που έχουν “δουλέψει” πολύ με το έργο του ποιητή.
Διαβάζοντας ή και ακούγοντας μελοποιημένα τα ποιήματά του -εγώ τραγουδώντας τον τον γνώρισα- βλέπουμε μια μοναδική αγάπη, ένα μεγάλο πάθος για τη θάλασσα, παρά τους καημούς και τις δυσκολίες.
Κάθε ποίημα, κάθε τραγούδι μια ολόκληρη ιστορία, ένα ταξίδι απίστευτο και ξεχωριστό.
Ο Νίκος Καββαδίας πέθανε το 1975 στην Αθήνα, πριν την έκδοση της τρίτης συλλογής ποιημάτων του, «Τραβέρσο».
«Η δουλειά µου πάνω στον Καββαδία είναι πραγματικά η αιχµή του δόρατος της τραγουδοποιίας µου –χωρίς να υποτιµώ µια σειρά άλλα έργα µου στον χώρο του τραγουδιού– γιατί ο κόσµος το αποφάσισε.
Και το λέω αυτό δίχως ίχνος λαϊκισμού καθώς είναι φανερό ότι αυτή η δουλειά έχει περάσει σε μεγάλο κοµµάτι τριών γενιών.
Μάλιστα, απ’ όσο ξέρω, ετοιμάζεται και η τέταρτη, εννοώντας ότι αυτήν τη χρονιά περισσότερα από πενήντα δηµοτικά σχολεία ανέβασαν τη δουλειά µου πάνω στον Καββαδία, γεγονός που σηµαίνει ότι µια τέταρτη γενιά ετοιμάζεται να µπει στο παιχνίδι».
*Απόσπασμα από την τελευταία συνέντευξη του Θάνου Μικρούτσικου στο Documento και τον Παναγιώτη Φρούντζο.
Δε θέλω να σας κουράσω. Βάλτε, όμως, σήμερα δύο μελοποιημένα ποιήματά του να τα ακούσετε. Αξίζει τον κόπο να χαρίσετε στο μυαλό σας ένα όμορφο ταξίδι λίγο μακριά, ένα ταξίδι διαφορετικό. Όλοι το έχουμε ανάγκη.
Αγαπάω τ’ ό,τι είνε θλιμμένο στον κόσμο
Τα θολά τα ματάκια, τους αρρώστους ανθρώπους,
τα ξερά γυμνά δέντρα και τα έρημα πάρκα,
τις νεκρές πολιτείες, τους τρισκότεινους τόπους,
Τους σκυφτούς οδοιπόρους που μ’ ένα δισάκι
για μια πολιτεία μακρυνή ξεκινάνε,
τους τυφλούς μουσικούς των πολύβουων δρόμων,
τους φτωχούς, τους αλήτες, αυτούς που πεινάνε.
Τα χλωμά τα κορίτσια που πάντα προσμένουν
τον ιππότην που είδαν μια βραδιά στ’ όνειρό τους,
να φανή απ’ τα βάθη του απέραντου δρόμου.
Τους κοιμώμενους κύκνους πάνω στ’ ασπροφτερό τους
Τα καράβια που φεύγουν για καινούρια ταξίδια
και δεν ξέρουν καλά – αν ποτέ θα’ ρθουν πίσω
αγαπάω, και θα’ θελα μαζί τους να πάω
κι ούτε πια να γυρίσω.
Αγαπάω τις κλαμμένες ωραίες γυναίκες
που κυττάνε μακριά, που κυττάνε θλιμμένα…
αγαπάω σε τούτον τον κόσμο – ό,τι κλαίει
γιατί μοιάζει μ’ εμένα
(Το ποίημα “Αγαπάω” το έγραψε ο Καββαδίας σε ηλικία 19 ετών)
Βάσω Ζ. Νικολογιάννη
*Απαγορεύεται ρητά η οποιαδήποτε χρήση, αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, αντιγραφή, αποθήκευση, πώληση, μετάδοση, διανομή, έκδοση, εκτέλεση, φόρτωση (download), μετάφραση, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή περιληπτικά του περιεχομένου του δικτυακού τόπου, χωρίς την προηγούμενη έγγραφη άδεια του etoliko.gr*
