Διαβάζω αυτές τις μέρες δηλώσεις για «διαφορετικά είδη προσφύγων».
Με ένα κοινό ορισμό, πρόσφυγας ονομάζεται, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης για τους πρόσφυγες, κάθε άνθρωπος που εγκαταλείπει χωρίς τη θέλησή του το κράτος του οποίου είναι πολίτης, εξαιτίας δικαιολογημένου φόβου ότι εκεί θα υποστεί διωγμούς λόγω της θρησκείας ή του πολέμου ή ακόμα και εξαιτίας της ιδιότητάς του ως μέλος μιας ιδιαίτερης κοινωνικής ομάδας ή των πολιτικών του απόψεων (πολιτικός πρόσφυγας).
Αλλάζει κάτι αν αλλάξει η χώρα προέλευσης;
Αλλάζει κάτι αν αλλάξει η εθνικότητα του πρόσφυγα;
Αλλάζει κάτι αν ο πρόσφυγας έχει μαύρα, κόκκινα ή ξανθά μαλλιά;
Δεν αλλάζει.
Ο πρόσφυγας είναι πρόσφυγας.
Και η συμπεριφορά και νοοτροπία μας; Κι αυτή δεν πρέπει να αλλάζει.
Αν δείχνουμε αλληλεγγύη, δείχνουμε σε όλους.
Δεν υπάρχει αλληλεγγύη α λα καρτ.
Δυστυχώς, διανύουμε μια εποχή γεμάτη διχασμό, με περιστατικά προκατάληψης που συνεχώς τα μήπως προκαλέσουν τα ίδια άσχημα συναισθήματα σε τρίτους, με ρατσιστικά σχόλια και βίαιη συμπεριφορά.
Ειδικά αυτά τα τελευταία χρόνια… με το μεταναστευτικό κύμα και τις φασιστικές συμπεριφορές να έχουν κάνει την εμφάνισή τους και έχουν “δηλητηριάσει” και νέα παιδιά, ακόμα και σχολικής ηλικίας.
Δεν ξέρω αν μπορούμε να “κάνουμε θαύματα” σε μια τέτοια κοινωνία, μπορούμε, όμως, σίγουρα να δώσουμε τη μάχη μας σαν άνθρωποι και σαν γονείς να αντιμετωπίσουμε την “ύπουλη προσέγγιση του μίσους”, να δείξουμε στα παιδιά μας το δρόμο της αποδοχής της διαφορετικότητας, του σεβασμού στο συνάνθρωπο, της αγκαλιάς σε όποιον την έχει ανάγκη.
Για να σταματήσει ο ρατσισμός, όλοι πρέπει να αναλάβουν ενεργό ρόλο, ανεξάρτητα από το ποιοι είναι, ανεξάρτητα από το αν τους επηρεάζει άμεσα ή όχι.
Όταν διδάσκουμε, για παράδειγμα, στα παιδιά από νωρίς ότι είναι εντάξει να μιλάμε για τις διαφορετικές φυλές και καταγωγές, τα βοηθάμε να κατανοήσουν, να σέβονται και να εκτιμούν τις διαφορές μεταξύ των ανθρώπων. Να τις θεωρούν φυσιολογικές.
Αυτό χτίζει ενσυναίσθηση και συμπόνια για τους άλλους, έτσι ώστε τα παιδιά να μπορούν να βλέπουν πιο καθαρά, όταν τα πράγματα στον κόσμο τους φαίνονται άδικα ή στραβά – και μπορούν να κάνουν κάτι γι ‘αυτό.
Σίγουρα είναι ένα θέμα που «ξεκινά» από το σπίτι, εκεί όπου μπαίνουν οι βάσεις για τον άνθρωπο που θα εξελιχθεί.
Κι αυτή είναι η στιγμή να διευκρινήσουμε τις αξίες της οικογένειάς μας.
Να δείξουμε με λόγια, με κάποιο παράδειγμα, με τις ενέργειές μας τι πιστεύουμε.
Να μιλήσουμε για ίση μεταχείριση για όλους, δικαιοσύνη, υποστήριξη για αυτούς που υποφέρουν και σεβασμό σε όλους τους ανθρώπους ανεξάρτητα από το χρώμα του δέρματός τους, τη γλώσσα που μιλούν ή άλλες διαφορές.
Να μιλήσουμε με απλά λόγια.
Απλά και ξεκάθαρα να παρουσιάσουμε τα γεγονότα.
Αν θέλουμε να σχολιάσουμε κάτι που συνέβη στις ειδήσεις, όπως αυτές τις μέρες στην Ουκρανία, να είμαστε ειλικρινείς για αυτό που συνέβη, αλλά δε χρειάζεται να δίνουμε στα παιδιά περισσότερες πληροφορίες από αυτές που χρειάζονται.
Δύσκολες συζητήσεις όπως αυτές είναι λογικό να προκαλούν έντονα συναισθήματα, όπως θυμό, θλίψη, σύγχυση κ.λπ. Τα παιδιά που έχουν πέσει θύματα ρατσισμού, τα ίδια ή μέλη της οικογένειάς τους, μπορεί να έχουν ακόμη πιο έντονα συναισθήματα ή φόβους γύρω από αυτά τα θέματα. Πρέπει να διαβεβαιώνουμε τα παιδιά μας ότι τα συναισθήματά τους είναι σημαντικά και αποδεκτά.
Αλλά η συζήτηση αυτή δεν τελειώνει ποτέ.
Το να μιλάμε στα παιδιά μας για τις άλλες εθνικότητες, τις διαφορετικές φυλές και καταγωγές, το ρατσισμό δεν πρέπει να είναι κάτι που κάνουμε μία φορά. Πρέπει να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας να έρθουν σε εμάς με ερωτήσεις οποιαδήπιοτε στιγμή και να συνεχίσουμε να μιλάμε για αυτά τα ζητήματα.
Μπορεί να μην έχουμε πάντα την απάντηση.
Να τους πούμε ότι θα μάθουμε και θα μοιραστούμε μαζί τους όσα μάθαμε.
Να είμαστε ειλικρινείς.
Οι γονείς μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα για να μεγαλώσουμε συμπονετικά παιδιά που θέλουν να βοηθήσουν τους άλλους.
Μέσα από αυτά που ζούμε και τις πράξεις μας θα μάθουν.
Να κάνουμε παρέα με ανθρώπους διαφορετικούς, να μιλάμε σε όλους όμορφα και με σεβασμό.
Να μάθουμε για άλλους πολιτισμούς.
Να μάθουμε μαζί για ανθρώπους από άλλα μέρη.
Να διαβάσουμε βιβλία, να παρακολουθήσουμε ταινίες, να ακούσουμε μουσική, να μάθουμε για γιορτές που δεν αποτελούν μέρος των δικών μας παραδόσεων.
Να παρακολουθήσουμε πολιτιστικές εκθέσεις και μουσεία που αναδεικνύουν ιστορίες, τέχνη και ιστορία των ανθρώπων που διαφέρουν από εμάς.
Να μιλάμε. Και να τους μάθουμε να μιλάνε.
Όταν βλέπουμε κάτι που δεν είναι δίκαιο, να κάνουμε κάτι γι ‘αυτό.
Να πούμε κάτι.
Να γράψουμε ένα γράμμα.
Να δημιουργήσουμε τέχνη που να υποστηρίζει αυτό το σκοπό.
Να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας να κάνουν το ίδιο.
Να συζητάμε συχνά ως οικογένεια και να κάνουμε πράγματα μαζί για να μάθουμε και να γιορτάζουμε τις διαφορές μεταξύ των ανθρώπων.
Θα βοηθήσουμε να καλλιεργηθεί η ενσυναίσθηση των παιδιών μας για τους άλλους ανθρώπους και η δική μας ενσυναίσθηση.
Να τους μάθουμε να αγαπάνε.
Βάσω Ζ. Νικολογιάννη
*Απαγορεύεται ρητά η οποιαδήποτε χρήση, αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, αντιγραφή, αποθήκευση, πώληση, μετάδοση, διανομή, έκδοση, εκτέλεση, φόρτωση (download), μετάφραση, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή περιληπτικά του περιεχομένου του δικτυακού τόπου, χωρίς την προηγούμενη έγγραφη άδεια του etoliko.gr*
