«Το χαμένο ταίρι», Διονύση Λεϊμονή (Εκδόσεις Ακρίτας 2009, Επανακυκλοφορία από τις Εκδόσεις Εν πλω, 2017, επανέκδοση 2022(Με βάση το βιβλίο υπάρχει φυλλάδιο δεξιοτήτων για τους μαθητές)
«Έχοντας διανύσει μια πορεία στον χώρο της λογοτεχνίας τα τελευταία είκοσι περίπου χρόνια, δεν μπορώ να μην σταθώ σε μια ανάγκη να γράψω για τη Μικρασία, για τον ξεριζωμό τόσων ανθρώπων με βίαιο τρόπο από τον τόπο τους, για τη δυσκολία μετάβασης σε έναν άλλον τόπο, για τα προβλήματα που αντιμετώπισαν εκεί μέχρι να ξαναριζώσουν, να γίνουν αποδεκτοί, να επιβιώσουν… Μυτιλήνη, Χίος, Σάμος, Θεσσαλονίκη, Βόλος, Πειραιάς, Εύβοια… τόσοι τόποι μπολιάστηκαν με πολιτισμικά στοιχεία κι ανθρώπινο δυναμικό αλλάζοντας τη φυσιογνωμία της μητροπολιτικής Ελλάδας… Με «Το χαμένο ταίρι» και μια γιαγιά Δέσποινα που παρά την αδυναμία της κατάφερε να συντηρήσει μια ολόκληρη γενιά, περιηγούμαι στην Ελλάδα, συνομιλώντας με τη δεύτερη και τρίτη γενιά προσφύγων όντας κι εγώ Μικρασιάτης εξ’ αγχιστείας και βέβαια τα παιδιά μου κατά το ήμισυ φύτρα μικρασιατική, μένοντας στην προσφυγική συνοικία της πόλης του Βόλου.
Νέα Μάκρη, Νέα ΄Εφεσος, Νέα Ιωνία, Νέος Πύργος, Νέα Σινασός… κατά μια ανάγκη να συνεχιστεί νέα ζωή…
Με «Το χαμένο ταίρι», ένα βιβλίο που αγαπήθηκε και διαβάστηκε από μικρούς και μεγάλους, επιχειρούμε να ξαναζωντανέψουν μνήμες που πονάνε, αλλά δεν στεκόμαστε εκεί… ΄Ερχονται στον νου μας οι αξίες των Μικρασιατών, τα γλέντια και τα πανηγύρια των «τρελών» που ανυπόδητοι και σκοτωμένοι από τη δουλειά γλένταγαν τα βράδια στον Ξηρόκαμπο, στα απάτητα μέρη του Βόλου. ΄Ηθη, έθιμα, συνήθεις, πίστη, μουσική, χορός, γεύσεις, μυρωδιές, θανατικά και παντρολογήματα, γεννήσεις… ο κύκλος της ζωής… Κι όλα αυτά στα νέα μέρη, σ’ αυτά που οι πρόσφυγες κατόρθωσαν να μερέψουν, να χτίσουν, να δημιουργήσουν, να παράγουν. Η γιαγιά Δέσποινα φεύγοντας από τη ζωή αισθάνεται το χρέος να παραδώσει τα «ιερά και τα όσια» στην εγγονή της, τη νέα Δέσποινα κι εκείνη στα παιδιά της για να μην χαθεί τίποτα μέσα στον χρόνο.
Αυτά τα ιερά και τα όσια είναι ανάγκη να προσδιορίζουν και το μέλλον μας. Η Μικρά Ασία, ο άγριος διωγμός ενός λαού από την πατρική γη δεν τιμάται μόνο ως μια επέτειος εθιμοτυπικά. Αυτό που χρειάζεται είναι το παρελθόν να αποτελέσει φάρο για το μέλλον, για ένα αύριο με λιγότερα λάθη και τουλάχιστον όχι με τα λάθη του χθες, χωρίς νέες ανοιχτές πληγές πριν καλά καλά επουλωθούν ακόμα οι παλιότερες. Το 2022 θα τιμηθούν τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, αλλά σαν εκπνεύσει σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να λησμονηθεί τι έγινε, πώς έγινε και γιατί επιχειρείται σκόπιμα για στενά εθνικιστικούς λόγους να ξεχαστεί να «στρογγυλοποιηθεί» μια εθνική συμφορά, να «ωραιοποιηθεί μια τραγωδία, να αποσοβηθεί ο άγριος διωγμός των Μικρασιατών από τα σπίτια τους, τις περιουσίες τους, τα άγια χώματά τους. Κάθε ιστορικό γεγονός άλλωστε αυτή την αξία έχει, όταν το πέρασμα του χρόνου δεν αλλοιώνει και την πραγματική αξία και σημασία των γεγονότων.»
Από ανάρτηση του συγγραφέα στο Facebook
