Τον Ιανουάριο πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα η επίσημη έναρξη των συνεδριάσεων της Κυβερνητικής Επιτροπής για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά.
Πρόκειται για την Επιτροπή που έχει τη συνολική εποπτεία της πορείας υλοποίησης της Εθνικής Στρατηγικής για την Κοινωνική Ένταξη (ΕΣΚΕ) Ρομά 2021-2030, με στόχο τη βελτίωση των δεικτών κοινωνικής ένταξης των Ρομά.
Διάβασα προχθές το άρθρο του Δημήτρη Παπαδάκη στην εφημερίδα ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ, που αναφερόταν στο Τοπικό Σχέδιο Δράσης για την κοινωνική ένταξη των Ρομά συγκεκριμένα για το δήμο μας και για το πόσο κρίσιμο είναι να εγκριθεί από το αρμόδιο Υπουργείο Εργασίας, ώστε να χρηματοδοτηθούν οι δράσεις που προτείνονται.
Είχα αναφερθεί σε πρόσφατο άρθρο, στη σημασία να υπάρξουν λύσεις, να βρεθεί ο τρόπος να ενταχθούν οι Ρομά στην κοινότητα, χωρίς να υπάρχουν οι εντάσεις που έχουμε συνηθίσει.
Ο πληθυσμός των Ρομά στο Δήμο Ι.Π.Μεσολογγίου, σύμφωνα με το άρθρο, είναι πολύ σημαντικός σε σχέση με το σύνολο του τοπικού πληθυσμού, κάτι που δεν γνώριζα καθόλου. Υπολογίζεται, μάλιστα, ότι σχεδόν το 6% του πληθυσμού του Δήμου μας είναι Ρομά.
Δυστυχώς, δεν γνωρίζω τις συνθήκες διαβίωσης των Ρομά σε άλλες περιοχές. Όμως, στο δήμο μας ο πληθυσμός αντιμετωπίζει έντονο πρόβλημα κοινωνικού αποκλεισμού, καθώς το μεγαλύτερο μέρος διαβιεί κάτω από άθλιες συνθήκες.
Επιπλέον, όπως επισημαίνει και το δημοσίευμα, τίθεται ζήτημα ομαλής συμβίωσης με τον υπόλοιπο πληθυσμό, καθώς υπάρχει σημαντική παραβατικότητα, κλοπές, ηχορύπανση κλπ.
Σύμφωνα με το Κέντρο Κοινότητας με Παράρτημα Ρομά του Δήμου Ι.Π. Μεσολογγίου, η περιοχή του Αιτωλικού είναι αυτή με το μεγαλύτερο πρόβλημα συμβίωσης μεταξύ Ρομά και μη.
Οι κάτοικοι είναι πολύ συχνά εξαγριωμένοι με τους Ρομά, θεωρώντας τους πηγή πολλών από τα προβλήματά τους, κάτι που οδηγεί ακόμα και σε ρατσιστική αντιμετώπιση του συνολικού πληθυσμού των Ρομά και δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την ομαλή ένταξή τους στην περιοχή. Είναι πεπεισμένοι για την εγκληματική φύση της μειονότητας, κάτι που ενισχύεται ακόμα περισσότερο, όπως γράφει το δημοσίευμα, από την γκετοποίηση των καταυλισμών. Αυτή η περιθωριοποίηση και απομόνωσή τους μεγαλώνει την απόσταση με τους κατοίκους και ενισχύει την παραβατική συμπεριφορά όσων δεν απορροφηθούν σε κάποια εργασία, καθιστώντας πιθανότερο να ακολουθήσουν τον εύκολο δρόμο της παρανομίας.
Αρκετοί συμπολίτες αναρωτιούνται σχετικά με την κοινωνική ένταξη των Ρομά: «Θέλουν να ενταχθούν;», ενώ πολύ συχνές είναι οι στερεοτυπικές και ψευδείς φράσεις «Προτιμούν να ζουν στο περιθώριο», «ζουν πλουσιοπάροχα με επιδόματα».
Ο κοινωνικός αποκλεισμός τους θέτει στο περιθώριο της οικονομικής και κοινωνικής ζωής και τους αποστερεί από αγαθά όπως η εκπαίδευση, η υγεία και η στέγαση και οι κοινωνικές υπηρεσίες. Ένας φαύλος κύκλος αποκλεισμού και περιθωριοποίησης βρίσκεται σε εξέλιξη.
Το δημοσίευμα κάνει λόγο ειδικά για τον καταυλισμό του «αντλιοστασίου» στο Αιτωλικό, αποτελούμενο από 35 περίπου οικογένειες που διαμένουν κυρίως σε παραπήγματα, ανάμεσα στην λιμνοθάλασσα Αιτωλικού και το έλος που αποστραγγίζει το γειτονικό αντλιοστάσιο, σε έκταση του Δημοσίου, σε μηδενική απόσταση από τον αιγιαλό, καθιστώντας τις συνθήκες διαμονής απαράδεκτες.
Υποδομές αποχέτευσης δεν υπάρχουν, ενώ τα παραπήγματα υδροδοτούνται και ηλεκτροδοτούνται παράνομα.
Επιπλέον, υπάρχει μια συνεχής διένεξη με τους κατοίκους που ανά διαστήματα πυροδοτείται από περιστατικά καταστροφών (πχ δημοτικού φωτισμού και εγκαταστάσεων, αυτοκινήτων κτλ), κλοπών, παραβατικής/προκλητικής συμπεριφοράς, αλλά και συνεχή παράπονα για τη θέση του καταυλισμού που είναι το πρώτο πράγμα που βλέπει κανείς όταν φτάνει στο Αιτωλικό.
Έχουν γίνει αρκετές συμφωνίες με τους ανθρώπους του καταυλισμού ανά τα χρόνια για την μετεγκατάστασή τους στην περιοχή της «Αγκινάρας» σε ιδιόκτητο αγροτεμάχιο του Δήμου Αιτωλικού που αγοράστηκε γι’ αυτό ακριβώς το σκοπό, μα η αδυναμία του Δήμου ανά τα χρόνια να δημιουργήσει πλήρως τις κατάλληλες εγκαταστάσεις αξιοπρεπούς διαμονής, αναβάλλει συνεχώς την μετεγκατάσταση, με την οποία συμφωνούν όλοι, πληθυσμός του καταυλισμού δηλαδή, η κοινωνία του Αιτωλικού, αλλά και ο Δήμος.
Η πρόταση για μετεγκατάσταση αφορά την κατασκευή των υποδομών εκείνων για την τοποθέτηση 36 οικίσκων 60 τ.μ. και ενός πολυχώρου συνάθροισης, την σύνδεσή τους με τα δίκτυα αποχέτευσης, ύδρευσης και ηλεκτρισμού, και την βελτίωση πρόσβασης στον χώρο μετεγκατάστασης.
Ο χώρος μετεγκατάστασης είναι δύο σε επαφή αγροτεμάχια του Δήμου Αιτωλικού, συνολικής έκτασης 17 στρεμμάτων, εκτός σχεδίου πόλεως Αιτωλικού, άρτια και οικοδομήσιμα, προσβάσιμα από αγροτική οδό, κοντά στον αστικό ιστό, αγορασμένα γι’ αυτό το σκοπό, και δηλωμένα στο Κτηματολόγιο.
Μια ακόμη πρόταση του Δήμου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου που αφορά την Δημοτική Ενότητα Αιτωλικού, και την οποία προσωπικά δε γνώριζα καθόλου, είναι η ανακαίνιση του κτηρίου του πρώην ΚΕΚ Ευπυρίδες, στην περιοχή των Εργατικών Κατοικιών, ώστε να κατασκευαστεί ένα κέντρο ΡΟΜΑ, το οποίο θα είναι και το κέντρο διοργάνωσης δράσεων και εκδηλώσεων για την προώθηση της συνεργασίας ΡΟΜΑ και κοινωνίας. Στο κέντρο θα υλοποιηθεί η πρόταση δημιουργίας τμήματος για την διάδοση και διατήρηση της μουσικής τέχνης της ζυγιάς της Δυτικής Ρούμελης.
Για τους υπόλοιπους καταυλισμούς των Ρομά που υπάρχουν στο Δήμο Μεσολογγίου, ο Δήμος ζητά την παρέμβαση της πολιτείας μέσω της επιδότησης ενοικίου, δηλαδή η πολιτεία να παίζει το ρόλο του μεσολαβητή μεταξύ ενοικιαστή και ιδιοκτήτη.
Πρέπει να εντοπίσει κατοικίες για μίσθωση και αντίστοιχα τις οικογενειακές μονάδες που μπορούν να εγκατασταθούν σε αυτόνομες οικίες ή διαμερίσματα στον αστικό ιστό και χορηγεί το μίσθωμα στον ιδιοκτήτη για προσυμφωνημένη περίοδο χρόνου.
Επισημαίνεται, ότι για να είναι επιτυχής η ένταξη του πληθυσμού Ρομά μέσα στον αστικό ιστό θα πρέπει οι ωφελούμενοι να πληρούν ορισμένα κριτήρια, όπως η φοίτηση των παιδιών στο σχολείο, η απασχόληση των γονέων ή η δυνατότητα εύρεσης εργασίας και παρακολούθησης σχολείων δεύτερης ευκαιρίας, κ.λπ. Μέσα σε αυτή τη περίοδο (τριών έως πέντε ετών) πρέπει να καταστεί αυτοσυντήρητη η εκάστοτε ωφελούμενη οικογένεια Ρομά, μέσα από τακτοποίηση στον εργασιακό τομέα.
Τα παραπάνω χρηματοδοτούνται για το σκοπό της κοινωνικής ένταξης των μειονοτήτων με ευρωπαϊκά προγράμματα και όχι «με τα λεφτά μας» όπως ακούμε συχνά.
Η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών που σημειώνουν υψηλά ποσοστά στη μαθητική διαρροή και τη μη τακτική φοίτηση των παιδιών Ρομά, καθώς και στο ποσοστό νέων Ρομά εκτός εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης (NEETs). (ΠΗΓΗ)
Οι προσπάθειες προς τη βελτίωση και την αύξηση της συμμετοχής των Ρομά στην εκπαίδευση χρειάζονται συστηματικό σχεδιασμό και σύναψη συνεργασιών με φορείς που μπορούν να συμβάλλουν στη δημιουργία ολιστικών προσεγγίσεων.
Ο τομέας της εκπαίδευσης παραμένει διαχρονικά βασικός πυλώνας οποιασδήποτε προσπάθειας χάραξης πολιτικής για την κοινωνική ένταξη των Ρομά, τη συμπερίληψη και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.
Αξίζει να αναφέρω κάτι που μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρον και διάβασα πρόσφατα στο διαδίκτυο:
“Στις περιπτώσεις όπου υλοποιήθηκαν οργανωμένες πολιτικές για την ενσωμάτωσή τους (σ.σ. των Ρομά), με έμφαση τη συμμετοχή τους στην παραγωγική διαδικασία και την εκπαίδευση, αυτές στέφθηκαν με επιτυχία.
Έτσι, οι συστηματικές προσπάθειες πριν από αρκετές δεκαετίες στην περιοχή των Σερρών, οδήγησαν σε μία ενταγμένη σήμερα κοινότητα. Το ίδιο έγινε στην Αγία Βαρβάρα και το Ίλιον Αττικής, το Ηράκλειο Κρήτης και άλλες περιοχές όπου σήμερα ζουν ενσωματωμένες κοινότητες, Ρομά γυναίκες και άντρες πτυχιούχοι και επιτυχημένοι επαγγελματίες.
Άλλοι έχουν αφομοιωθεί και έτσι υπάρχουν σήμερα Ρομά που υπηρετούν πχ. στην αστυνομία ή εργάζονται σε άλλες υπηρεσίες, οι οποίοι όμως επιλέγουν να μην αποκαλύψουν την καταγωγή τους προκειμένου να προστατευθούν από τα καχύποπτα βλέμματα.”
Αντίθετα, σε πολλές άλλες περιπτώσεις, όπως η δική μας, οι κοινότητες των Ρομά έχουν αφεθεί για δεκαετίες στην τύχη τους.
Η καταγραφή του πληθυσμού στους καταυλισμούς των Ρομά
Δημοτική Ενότητα Μεσολογγίου
Οικισμός: Ταμπακαριά- Άγιος Παύλος 345
Οικισμός – Καταυλισμός: Σκιάδι – Αλμυράκι 267
Οικισμοί – Καταυλισμοί: Αγριλιάς, Μάνας, Αγίου Δημητρίου, Αγίου Θωμά 201
Οικισμός: Τοπικού διαμερίσματος Αγίου Γεωργίου -Κοκορέικα 102
Οικισμός: Διάσπαρτα στο κέντρο της πόλης 76 Σπίτια / μονοκατοικίες (κανονική οικοδομή)
Δημοτική Ενότητα Αιτωλικού
Καταυλισμοί: Γήπεδο Αιτωλικού – Κ. Λάσκαρη – Κέντρο Υγείας 406
Καταυλισμοί : Β3 Αντλιοστάσιο 138
Καταυλισμοί : Μέσα Πηγάδι – Σταθμός – Άγιος Ιωάννης – Αγγινάρα 170
Οικισμός : Μπούζα 70
Δημοτική Ενότητα Οινιαδών
Οικισμός – Καταυλισμός: Μαγούλα Νεοχωρίου 202
Βάσω Νικολογιάννη
*Απαγορεύεται ρητά η οποιαδήποτε χρήση, αναπαραγωγή, αναδημοσίευση, αντιγραφή, αποθήκευση, πώληση, μετάδοση, διανομή, έκδοση, εκτέλεση, φόρτωση (download), μετάφραση, τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο, τμηματικά ή περιληπτικά του περιεχομένου του δικτυακού τόπου, χωρίς την προηγούμενη έγγραφη άδεια του etoliko.gr*
