Τίμησαν τον Λιακατά…στην προτομή του Φραγκίσκου Άστιγγα

Η μάχη του Ντολμά – Δεδομένο 1ο.

«Στις 25 Νοεμβρίου 1825 ο Στορνάρης βρέθηκε στο Αιτωλικό, και προσπάθησε να οχυρώσει τη νησίδα Ντολμά, τον απέναντι Πόρο καθώς και τον Άγιο Νικόλαο και Φοινικιά, ώστε να διασφαλίζεται η επικοινωνία Μεσολογγίου–Αιτωλικού. Όταν Τουρκοαιγύπτιοι, κατελάβαν το νησάκι Βασιλάδι, απόκόψαν την επικοινωνία Μεσολογγίου–Αιτωλικού και στράφηκαν να καταλάβουν το Αιτωλικό, ώστε να μείνει το Μεσολόγγι μόνο του.

Ο Γρηγόρης Λιακατάς, αρχηγός της φρουράς του Αιτωλικού, βλέποντας ότι οι αντίπαλοι μετέφεραν κανόνια για την πολιορκία της νησίδας Ντολμάς και του απέναντι Πόρου πήρε μαζί του 350 άνδρες και έσπευσαν να οργανώσουν την άμυνα.

Από αυτούς πενήντα τοποθέτησε στον Πόρο και τριακόσιους στα ταμπούρια του Ντολμά, φροντίζοντας να τα ενισχύσει όσο μπορούσε περισσότερο. Ο Λιακατάς, αφού τοποθέτησε τους άνδρες στις θέσεις τους, κράτησε μαζί του τριάντα, προκειμένου να επεμβαίνει όπου χρειαζόταν και πριν από τη σύγκρουση μάζεψε τους άντρες του και τους είπε:

“Εμείς οι λίγοι όπου βρεθήκαμε εδώ θα βαστάξουμε ετούτη την ντάπια και αν ο Θεός βοηθήσει και νικήσουμε το νάμι (τιμή) είναι δικό μας. Μιντάτι (βοήθεια), δεν καρτεράμε από πουθενά”.

Στις 27 Φεβρουαρίου ο Ιμπραΐμ μετέφερε στις απέναντι στεριές της Φοινικιάς και του Αγίου Νικολάου «δέκα–δώδεκα κανόνια καὶ βόμβες» και έβαλε διαρκώς τον Ντολμά, ενώ την άλλη μέρα επιβίβασε τους Αρβανίτες και Αιγυπτίους άνδρες του σε πλοιάρια και επιτέθηκε απ’ όλες τις μεριές σε Ντολμά και Πόρο. Όσοι Τουρκοαιγύπτιοι αποβιβάστηκαν στο Ντολμά «ἐτζακίσθησαν μὲ τὴν πρώτην φωτιὰν καὶ ἐμβῆκαν πάλιν εἰς τὲς βὰρκες.»

Οι μαχητές του Μεσολογγίου, βλέποντας τον Ντολμά να κινδυνεύει, έκαναν μια ακόμη παράτολμη έξοδο και επιτέθηκαν στο στρατόπεδο των Τούρκων, «ελπίζοντας με αυτό τον αντιπερισπασμό να τους αναγκάσουν να φύγουν άπρακτοι από τον Ντολμά».

Αν και ο αντιπερισπασμός των Ελλήνων στο Μεσολόγγι ήταν απόλυτα επιτυχής, «καθώς σκότωσαν πάνω από 500 εχθρούς και γύρισαν πίσω με πολλά λάφυρα, ο Ντολμάς δεν μπόρεσε να αντέξει», οι Τούρκοι κατάφεραν να ανέβουν πάνω στον Ντολμά και άρχισαν μάχες σώμα με σώμα από τις οποίες γλύτωσαν μόνον «ὁ Κουτζιούμπας καὶ ἄλλοι δύο στρατιῶται τοῦ καπιτὰν Γρηγόρη μόνον».

Ο Γρηγόρης Λιακατάς έπεσε μαχόμενος με το σπαθί στο χέρι, στὴν ἀκρογιαλιά του Ντολμά στις 26 Φεβρουαρίου του 1826.

Στη μάχη του Ντολμά ξεκληρίστηκε όλη η οικογένειά του, 39 άτομα, πολλοί Ασπροποταμίτες και οι καλύτεροι από τους πολεμιστές του Αιτωλικού.

Στην ίδια μάχη στη Λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, «χάθηκε και το αρχείο του μαζί με τον γραμματικό του που το κρατούσε, Βασίλη Παπαράπτη» με αποτέλεσμα να έχουμε ελάχιστες πληροφορίες για τον Λιακατά. Ο Γρηγόριος Λιακατάς, «τον οποίον έκλαυσεν όλος ο στρατός και ο λαός, διότι εκτός των στρατιωτικών αρετών και προτερημάτων αυτού, ήτο και ο ωραιότερος πάντων των πολεμιστών της εποχής εκείνης της λεβεντιάς και του παλικαρισμού» και μεγάλο μέρος της φρουράς του, τάφηκαν στο σημείο που έπεσαν στον Ντολμά. – Πηγή Βικιπαίδεια.

****

Η μάχη της απελευθέρωσης του Αιτωλικού – Δεδομένο 2ο.

Στις 28 Απριλίου του 1828 ο ναύαρχος Άστιγξ (Φρανκ Άμπνεϋ Χέιστινγκς) οδήγησε την “Καρτερία” στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου και αγκυροβόλησε προ της νησίδας του Βασιλαδίου.

Μετά από σύσκεψη του επιτελείου του με τον αρχιστράτηγο Τσορτς πάρθηκε η απόφαση για την προσβολή του Αιτωλικού από ξηρά και θάλασσα. Την επιχείρηση ανέλαβε ο ίδιος ο άγγλος φιλέλληνας με τη συνδρομή του Έλληνα πλοιάρχου Ανδρέα Παπαπάνου. Στις 3 Μαΐου άρχισε ο κανονιοβολισμός της πόλης, ενώ, οκτώ μέρες μετά (11 Μαΐου του 1828) πραγματοποιήθηκε απόβαση δύναμης υπό το χιλίαρχο Φωκά και το στρατηγό Ευμορφόπουλο.

Επικεφαλής του αποβατικού τμήματος τέθηκε ο Άστιγξ, όμως η επίθεση ανακόπηκε λόγω των σφοδρών πυρών που δέχθηκαν οι επιτιθέμενοι από τους Τούρκους υπερασπιστές του Αιτωλικού. Στην ανταλλαγή πυροβολισμών φονεύθηκε ο Παπαπάνος, ενώ ο Χέιστινγκς τραυματίσθηκε στον αριστερό του βραχίονα. Με επιστολή του προς τον Μαυροκορδάτο την οποία απεύθυνε στις 13 Μαΐου, ο Χέιστινγκς ζήτησε να αποσταλεί στο στρατόπεδό του κάποιος ιατρός χειρουργός, λόγω των πολλών τραυματιών που υπήρχαν από την προηγηθείσα μάχη. Το γεγονός επιβεβαιώνει με αναφορά στα απομνημονεύματά του και ο Ευμορφόπουλος. Ο Μαυροκορδάτος, κατόπιν συμβουλής του φιλέλληνα Γκος, επέλεξε τον βρετανό ιατρό Βόνθρον για την περίσταση, ωστόσο η μετάβαση του τελευταίου στο Βασιλάδι καθυστέρησε για μερικές ημέρες, κατά τη διάρκεια των οποίων το τραύμα του Χέιστινγκς (παρά μια αρχική, επιφανειακή βελτίωση) επιδεινώθηκε. Ο ασθενής, πάσχοντας πλέον από γενική μόλυνση, μεταφέρθηκε εσπευσμένα με το “Καρτερία” στη Ζάκυνθο και έγινε εισαγωγή του στο τοπικό λοιμοκαθαρτήριο, όπου όμως, παρά τις προσπάθειες των εκεί ιατρών, κατέληξε στις 20:00 μ.μ. της 20 Μαΐου του 1828 μέσα σε αφόρητους πόνους. Όπως αναφέρεται σε έγγραφο του υπάρχου του “Καρτερία” υποπλοίαρχου Φαλάγκα της επόμενης ακριβώς ημέρας, ο ασθενής υπέκυψε κατόπιν υψηλού πυρετού και “προσβολής νεύρων“. Το “Γενικό Φροντιστήριο” (ουσιαστικά υπουργείο εθνικής άμυνας) εξέδωσε διαταγή για τη μεταφορά της σορού στην Αίγινα, όπου ενταφιάσθηκε προσωρινά σε κρύπτη της εκκλησίας του τοπικού ορφανοτροφείου. – Πηγή Βικιπαίδεια.

****

Όσοι γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε στο Αιτωλικό, αλλά και όσοι έχουν μελετήσει την ιστορία της πόλης μας, γνωρίζουμε τα παραπάνω δεδομένα σαν δύο ξεχωριστά ιστορικά γεγονότα.

Το πρώτο ως τη Μάχη του Ντολμά το 1826 και τη δεύτερη ως τη Μάχη της απελευθέρωσης του Αιτωλικού το 1828, δηλαδή με δυο χρόνια διαφορά. Όλα αυτά, όμως ξεχάστε τα, επειδή η Δημοτική Αρχή Λύρου αποφάσισε να βάλει όλα τα ιστορικά γεγονότα της πόλης μας μέσα σε ένα μίξερ και να τα κάνει σαλάτα.

Εχθές πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις αδελφοποίησης των Δήμων Ι.Π. Μεσολογγίου και Μετεώρων με αφορμή την δράση του «δικού μας» οπλαρχηγού Γρηγόριου Λιακατά στην Ελληνική Επανάσταση και ειδικότερα στη Μάχης του Ντολμά, όπου και έπεσε.

Αφού πραγματοποιήθηκε κατάθεση στεφάνων στην προτομή του Λιακατά, ακολουθήσαν τα αποκαλυπτήρια της τοιχογραφίας του «ήρωά μας» σε ιδιωτικό κτήριο στην είσοδο της πόλης μας – καταπληκτική δουλειά και μπράβο στον καλλιτέχνη. Και όλα καλά μέχρι εδώ.

Στην συνέχεια, άρχισαν τα «περίεργα», αντί να μεταφερθούν στον Ντολμά, στον τόπο που άφησε την τελευταία του πνοή το τιμώμενο πρόσωπο, στον τόπο που είναι το μνήμα των Αιτωλικιωτών αγωνιστών που σκοτώθηκαν για εμάς, στον τόπο που θυσιάστηκε ο κοινός μας ήρωας, ώστε να τον επισκεφτούν και οι συντοπίτες του, πήγαν στην προτομή του Φραγκίσκου Χέιστινγκς (Άστιγγα), στην νότια παραλία, για επιμνημόσυνη δέηση και απόδοση τιμών.

Δεν έχω και μαλλιά ο μαύρος να τραβήξω. Από πού να το πιάσεις και πού να το αφήσεις.

Αρχικά, πραγματοποιείται μια εκδήλωση αδελφοποίησης δύο πόλεων για να τιμηθεί ο κοινός μας ήρωας σε μια ημερομηνία που είναι άσχετη με τα ιστορικά γεγονότα του ήρωα ή της πόλης μας. Έπειτα, γίνεται επιμνημόσυνη δέηση σε μια προτομή και όχι σε ένα μνήμα (γιατί μνημόσυνο μιλάμε τότε;). Επιπλέον, αποδίδονται τιμές σε έναν άλλο ήρωα της πόλης μας – Φραγκίσκου Χέιστινγκς – που δεν έχει καμιά ιστορική σχέση με το τιμώμενο πρόσωπο.

Τέλος, γίνεται πομπή σε ρυθμούς λιτάνευσης, σε μια εκδήλωση που δεν είναι πένθιμη αλλά γιορτή, για να καθυστερήσει η όλη διαδικασία μέχρι να τελειώσει ο γάμος που τελούταν στην πλατεία για να ολοκληρωθούν οι εκδηλώσεις.

Πιάσε το αυγό και κούρευτο.

Όπως βλέπετε δεν στέκομαι ούτε στην ανοργανωσιά της εκδήλωσης, ούτε στη μη συμμετοχή των Αιτωλιωτικών, αλλά ούτε στην έλλειψη ενημέρωσης του κόσμου. Αυτά είναι «παιχνίδια». Αλλά ΔΕΝ μπορώ να μην σταθώ στο μπάχαλο των ιστορικών γεγονότων.

Δεν γίνεται να μπλέκεις τον Λιακατά με τον Άστιγγα «…λόγω ευκολίας…». Να μπερδεύεις την Μάχη του Ντολμά με την Μάχη της Απελευθέρωσης του Αιτωλικου επειδή «… δεν είναι εύκολο να πάνε τόσα άτομα στον Πόρο…». Να τελείς μνημόσυνο σε μία προτομή, παρά τις αντιρρήσεις του ιερέα. Να δημιουργείς μια σύγχυση ιστορικών γεγονότων επειδή σε βολεύει μια άσχετη τοποθεσία για τις φωτογραφίες. Να παραποιείς τα ιστορικά γεγονότα για να τα τιμήσεις όλα σε μια εκδήλωση. Το κάθε γεγονός είναι ξεχωριστό, ιστορικό και διαφορετικό. Τέλος. Υπάρχει και κάποιο όριο.

Εσείς «βρήκατε παπά και θάψατε δυο τρεις» όπως λεει και ο λαός.

Με την Ιστορία μην παίζετε. Αν δεν την ξέρετε ρωτάτε.

Από ότι φαίνεται δεν ήθελαν να τιμήσουν κανένα ήρωα. Διοργάνωσαν μια εκδήλωση για να αυτοπροβληθούν οι ίδιοι και οι πολιτικοί τους φίλοι.

«Ο λαός που ξεχνάει (ή παραποιεί) την Ιστορία του και το παρελθόν του δεν έχει μέλλον».

Όλα τα άρθρα σε αυτή την ιστοσελίδα προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα. Απαγορεύεται ρητά η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διανομή ή μετάδοση του περιεχομένου χωρίς την προηγούμενη γραπτή συγκατάθεση του συντάκτη. Για οποιαδήποτε χρήση του υλικού, παρακαλούμε επικοινωνήστε με τον διαχειριστή της ιστοσελίδας.